II Filar (OFE)

1. Co to jest II filar?

Jest to zupełna nowość w polskim systemie ubezpieczeń społecznych. Reforma, która weszła w życie od dnia 1 stycznia 1999 r., opiera się na trzech filarach: I – to zreformowany ZUS, II – to kapitałowe fundusze emerytalne, a III filar to pracownicze programy emerytalne (PPE), indywidualne konta emerytalne (IKE) oraz indywidualne konta zabezpieczenia emerytalnego (IKZE).

2. Czy II filar jest obowiązkowy?

II filar ma charakter obowiązkowy dla osób, które podlegają ubezpieczeniom społecznym, urodzonych po 31.12.1968r. Osoby urodzone po 31.12.1948r. a przed 01.01.1969r. indywidualnie podjęły w 1999r. decyzję czy przystąpić do II filara, czy też pozostać jedynie w zreformowanym ZUS-ie. Osoby urodzone po 31.12.1968r. muszą podjąć decyzję w ciągu 7 dni od daty powstania obowiązku ubezpieczenia. Jeżeli osobiście nie podejmą decyzji do jakiego otwartego funduszu emerytalnego (OFE) chcą należeć oraz nie podpiszą z nim umowy – ZUS w drodze losowania przypisze ich do któregoś z funduszy.

3. Jak można przystąpić do otwartego funduszu emerytalnego lub zmienić obecny fundusz do którego się należy na inny?

Od 01.01.2012r. został wprowadzony zakaz akwizycji na rzecz otwartych funduszy emerytalnych. Obecnie, chcąc przystąpić do jakiegokolwiek funduszu lub zmienić obecny fundusz na inny, należy osobiście skontaktować się z wybranym przez siebie funduszem i podpisać z nim umowę o przystąpieniu. Można tego dokonać w trybie korespondencyjnym tj. poprzez nadesłanie dokumentów przystąpienia, które można uzyskać na stronie internetowej funduszu.

4. Jak często ZUS dokonuje losowania do OFE i jak ono wygląda?

Wśród osób, które podlegały ubezpieczeniu społecznemu, a nie przystąpiły do żadnego z funduszy, ZUS w ciągu roku 2-krotnie przeprowadza losowania do OFE – na koniec stycznia i na koniec lipca. Osoba podlegająca ubezpieczeniu społecznemu ma czas na podjęcie decyzji o przystąpieniu do konkretnego OFE najpóźniej do dnia 10 stycznia lub 10 lipca. Losowanie poprzedzone jest wysłanym przez ZUS listownym zawiadomieniem o konieczności wyboru OFE. W drodze losowania można zostać przydzielonym tylko i wyłącznie do jednego z funduszy, który uzyskał stopy zwrotu wyższe niż średnia ważona stopa zwrotu wszystkich funduszy w dwóch ostatnich okresach rozliczeniowych, z zastrzeżeniem że aktywa netto danego funduszu nie przekraczają 10% aktywów całego rynku OFE.

5. Czy ustawa przewiduje karę za prowadzenie działalności akwizycyjnej na rzecz otwartego funduszu?

Zgodnie z art. 219 ustawy z dnia 28 sierpnia 1997r. o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kto wbrew zakazowi prowadzi działalność akwizycyjną polegającą na działaniach mających na celu skłonienie kogokolwiek, aby przystąpił do otwartego funduszu lub pozostawał członkiem tego funduszu, lub w ramach tej działalności oferuje określone w tym przepisie dodatkowe korzyści materialne lub wykorzystuje stosunek nadrzędności wynikający ze stosunku pracy lub innego stosunku prawnego, na którym jest oparta zależność służbowa lub inna zależność o podobnym charakterze, w celu skłonienia do przystąpienia do otwartego funduszu lub pozostawania jego członkiem, podlega grzywnie do 1 000 000 zł.

6. Czy fundusz emerytalny może odmówić osobie ustawowo uprawnionej przystąpienia do funduszu?

Zgodnie z art. 81 ust. 2 ustawy z dnia 28 sierpnia 1997r. o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych otwarty fundusz nie może odmówić zawarcia umowy, o ile osoba występująca z wnioskiem o przyjęcie do funduszu spełnia warunki określone w przepisach o systemie ubezpieczeń społecznych.

7. Czy przystąpienie do danego funduszu oznacza związanie się z nim aż do osiągnięcia wieku emerytalnego?

Fundusz Emerytalny można zmieniać bezpłatnie w każdym momencie bez ponoszenia opłat. Wypłaty transferowe między otwartymi funduszami odbywają się w ostatnim dniu roboczym lutego, maja, sierpnia i listopada. Kwota wypłaty transferowej jest ustalana w piątym dniu roboczym przed dniem tej wypłaty.

8. Czy można podpisać umowy z więcej niż jednym otwartym funduszem emerytalnym?

Zgodnie z art. 81 ust. 5 ustawy z dnia 28 sierpnia 1997 r. o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych można być członkiem tylko jednego otwartego funduszu. W przypadku zmiany funduszu uzyskanie członkostwa w nowym funduszu następuje z dniem dokonania zmian w Centralnym Rejestrze Członków Otwartych Funduszy Emerytalnych. Jeżeli członek otwartego funduszu przystępuje do innego otwartego funduszu, fundusz ten jest obowiązany zawiadomić na piśmie dotychczasowy otwarty fundusz o zawarciu umowy z tym członkiem. Umowa z dotychczasowym funduszem ulega rozwiązaniu z dniem dokonania zmiany w Centralnym Rejestrze Członków Otwartych Funduszy Emerytalnych.

9. Czy pracodawca będzie wiedział, jaki fundusz emerytalny wybrał jego pracownik?

Nie – pracownik, fundusz ani ZUS nie mają obowiązku informowania pracodawcy o wyborze, jakiego dokonał pracownik. Umowa o członkostwie w funduszu zawierana jest przez konkretną osobę fizyczną z konkretnym funduszem. Pracodawca zaś, tak jak do tej pory, będzie przekazywał całą należną składkę do ZUS-u, który będzie dokonywał jej podziału, przekazując składki bezpośrednio do wybranego przez pracownika otwartego funduszu emerytalnego.